جزوه اصول کارتوگرافی

جزوه اصول کارتوگرافی کامل صفر تا صد

کارتوگرافی چیست؟

جزوه اصول کارتوگرافی:بنابراين كارتوگرافي دانش تهيه نقشه است و از آنجا كه نمي‌توان قسمتي از سطح كره زمين را به اندازه واقعي خود بر روي صفحه‌اي تصوير كرد بايد عوارض و پديده‌هاي مختلف زمين را به نسبت معيني كوچك نمود و اين عمل براساس مباني و اصول كارتوگرافي به نحوي انجام مي‌گيرد كه كاربران با توجه به نسبت كوچك شده و مشخصات فني آن بتوانند به مقدار اصلي كميت پي‌ببرند.

كارتوگرافي هنر، علم و فن تهيه انواع نقشه است كه طي مراحل مختلف اندازه‌گيري و محاسبه و ترسيم بخشي يا تمام سطح كره زمين را بر سطحي مستوي با تكيه بر اصول رياضي و تناسب هندسي به نمايش درمي آورد. تا در ساختار اقتصادي ،‌فرهنگي ،‌دفاع ملي ،‌روابط بين الملل ، تعليم و تربيت ،‌جهانگردي و موارد متنوع ديگر مورد استفاده قرار گيرد.

كارتوگرافي بيشتر يك هنر است تا علم ؛ چون وظيفه يك كارتوگراف تنها نشان دادن اطلاعاتي خاص بر روي يك صفحه نيست بلكه بايد اين اطلاعات را به صورت سمبليك و يا يك سري خطوط كه موجودتيشان از رياضي نشأت مي‌گيرد ،‌نشان بدهدو براي اين كار ، يك كارتوگراف بايد به گونه‌اي عمل كند كه بيننده ضمن درك مفاهيم ، به ديدن نقشه علاقه‌مند گردد . يعني در انتخاب سمبل‌ها ، طراحي و رنگ آميزي بايد از اصول زيبا سازي استفاده بكند.

براي كارتوگرافي چند تعريف علمي وجود دارد كه قبول هر يك از تعاريف و دامنه فعاليت آن متاثر از وضعيت نقشه برداري و نقشه هاي هر يك از كشورهاي دنياست . با وجود تمام اختلاف نظرها در تعريف كارتوگرافي به طوركلي دومعنا از كارتوگرافي مستقل مي گردد.

كارتوگرافي عام ، علم ، هنر و فن ساختن نقشه است كه كليه مراحل تهيه نقشه يعني ژئودزي ، عمليات زميني ،‌فتوگرامتري ، ترسيم و چاپ را شامل مي شود.

اما كارتوگرافي خاص مراحل بعد از برداشت زميني ، فتوگرامتري و يا كلاً اطلاعات اوليه براي تهيه نقشه را شامل مي شود و در حقيقت قسمت اعظم كار تهيه نقشه محسوب مي‌گردد. كارهايي از قبيل تنظيم پيش نويس ، تركيب اطلاعات و استفاده از نقشه‌ها و مدارك مربوطه ، انتخاب شبكه ، تعيين علائم و نوشته‌ها ، هماهنگي اطلاعات موجود در نقشه ، طراحي اطلاعات حاشيه نقشه ، انتخاب روش ترسيم و چاپ و تكثير مراحل مختلف كارتوگرافي خاص را تشكيل مي دهد . در ايران چون سازمانها و مؤسسات دولتي و خصوصي ، نقشه هاي مختلف در سطوح گوناگون تهيه مي‌كنند هر دو مفهوم كارتوگرافي را مي‌توان در مورد آنها بكار برد . به عنوان مثال يكي از بزرگترين ارگانهاي تهيه نقشه در ايران سازمان نقشه برداري كشور National Cartographic Center است . به طور كلي گردآوري اطلاعات اوليه و پروراندن و ارائه آن به صورت مطلوب و يا به عبارت ديگر عمليات مربوط به تهيه نقشه بر عهده كارتوگرافي است .

حاصل كار كارتوگراف و يا به عبارتي زبان كارتوگراف نقشه است و هدف يك كارتوگراف همواره استفاده از امكانات مختلف براي انتقال اين پيام به بهترين وجه است و يك كارتوگراف بايد به اين زبان يعني ( زبان تصوير) تسلط داشته باشد تا بتواند بااستفاده كننده ارتباط منطقي داشته باشد . امروزه كارتوگرافي به طور عمده كليه فعاليتهاي مربوط به آماده سازي نقشه و بهره‌گيري از نقشه را شامل مي شود يعني كارتوگرافي موضوعاتي نظير آموزش ، نحوه استفاده از نقشه ، مطالعه سير تكاملي كارتوگرافي ، جمع آوري و بايگاني نقشه ، تهيه كاتالوگ و فعاليتهاي مربوط به تهيه فهرست و بالاخره طراحي و ساختن نقشه ، چارت ، پلان و اطلس را در بر مي گيرد. مراحل تهيه نقشه در رابطه با نوع نقشه بسيار متنوع و متفاوت است . گر چه روشهاي بهتر نقشه در جزئيات با هم اختلاف دارند ليكن دراصل از كليت ويژه پيروي مي نمايند و داراي وجوه مشتركي هستند كه مي توان آنها را اصول روش كارتوگرافي فرض كرد.

هركارتوگرافي در تهيه نقشه بايد از 5 اصل پيروي كند 1 – مقياس 2- سيستم تصوير
3 – جنراليزه 4 – طراحي 5 – ترسيم و توليد

اصول کارتوگرافی ترجمه فارسی به زبان ساده

ارتباط نقشه بردار و کارتوگراف

جزوه اصول کارتوگرافی:تهیه نقشه از یک منطقه ، فعالیت دو گروه مجزا را می طلبد: اطلاعاتی که توسط مهندسین نقشه برداری جمع آوری می شود ترسیم نقشه بر اساس اطلاعات جمع آوری شده ، که کار کارتوگراف است اطلاعاتی که توسط نقشه بردار برداشت می شود ریشه اولیه دانسته های جمع آوری شده است . اطلاعات نقشه بردار داده های خام می باشند و فقط افراد متخصص در همان فیلد کاری می توانند از ماهیت دیتاهای خام سر در بیاورند و لی دیتاهای خام برای عموم افراد یا متخصصین و تحلیلگران سایر فیلدهای کاری قابل استفاده نمی باشد تا زمانیکه کارتوگراف آن ها را مورد بررسی قرار دهد و از حالت خامی بیرون آورد و آنها را به نقشه هایی کاملا گویا و مطلوب تیدیل گردد . حاصل كار كارتوگراف و يا به عبارتي زبان كارتوگراف نقشه است و هدف يك كارتوگراف همواره استفاده از امكانات مختلف براي انتقال اين پيام به بهترين وجه است و يك كارتوگراف بايد به اين زبان يعني ( زبان تصوير) تسلط داشته باشد تا بتواند بااستفاده كننده ارتباط منطقي داشته باشد

کتاب اصول کارتوگرافی عیوضی

وظیفه کارتوگراف:

تنظیم پیش نویس، ترکیب اطلاعات، استفاده از نقشه‌ها و مدارک مربوطه، انتخاب شبکه و سیستم مختصات ، تعیین علائم و نوشته ها، هماهنگی اطلاعات موجود در نقشه، طراحی اطلاعات حاشیه نقشه، انتخاب روش ترسیم و چاپ و تکثیر از وظایف کارتوگراف بشمار می رود .

امروزه كارتوگرافي به طور عمده كليه فعاليتهاي مربوط به آماده سازي نقشه و بهره‌گيري از نقشه را شامل مي شود،که شامل موضوعات زیر می باشد:

– نظير آموزش

– نحوه استفاده از نقشه

-مطالعه سير تكاملي كارتوگرافي

جمع آوري و بايگاني نقشه

تهيه كاتالوگ و فعاليتهاي مربوط به تهيه فهرست

– طراحي و ساخت نقشه ، چارت

– طراحی و ساخت پلان و اطلس

پنج اصل در کارتوگرافی که باید برای تهیه نقشه،  آن ها را کاملا رعایت کرد.

• مقياس
• سيستم تصوير
• جنراليزه
• طراحي
• ترسيم و توليد

مقیاس كارتوگرافی

کليه نقشه‌ها از واقعيت کوچکترند، پس اولين تصميم کارتوگراف به تعيين نسبت(ابعاد) بين واقعيت و نقشه اختصاص مي‌يابد. اين نسبت، اصطلاحا مقياس (Scale)خوانده مي شود.

طراحی

اين قسمت از کار شامل مراحل مختلفي است. تصميم‌گيري در موردروش‌هاي نمايش، اندازه و نوع حروف، ضخامت خطوط، رنگ و سايه روشن، علائم، راهنماينقشه و ايجاد هماهنگي‌هاي لازم بين عناصر مختلف گرافيکي از جمله مراحل فوق است

ترسیم و تولید كارتوگرافی

در قديم رسم بر اين بود که نقشه با مرکب و قلم ترسيم مي‌شد. توسعه و تکامل روش ترسيم اسکرايبينگ (scribing)، اختراع کاغذ هاي پلاستيک، فيلم‌هاي عکاسي، روش‌هاي چاپ نمونه و ساير عمليات فني باعث گرديده که دو مرحله ساختن، توليدو چاپ نقشه طوري به هم آميخته گردند که فکر تفکيک آنها از هم غير ممکن گردد. نقشه‌ها ابزارهاي اوليه نمايش ارتباطات مکاني بوده بنابراين اسناد بسيار مهمي هستند. چند عنصر کليدي براي تهيه نقشه‌ها وجود دارد که به بيننده در درک بهترارتباطات نقشه، کمک مي کند.

جنرالیزه

(جزوه اصول کارتوگرافی):جنراليزه کردن يا خلاصه نمودن اطلاعات يکي از مشکل‌ترين عمليات کارتوگرافي محسوب مي شود. واقعيت‌هاي موجود در نقشه، در مواقع ضروري بايد ساده گردند و اطلاعات لازم بايد طوري نشان داده شود که در رابطه با هدف نقشه از نظرتصويري و نمايش، کم و بيش مورد تاکيد قرار گيرند. اطلاعات آماري موجود در نقشه نيزبايد به نحوي خلاصه و پرورانده شود که نمايانگر ويژگي اصلي اطلاعات باشند.

ما در دنیای پیرامون خود می‌توانیم بی‌نهایت اطلاعات شامل عوارض و پدیده‌های جغرافیایی را مشاهده کنیم که بخشی از این عوارض و پدیده‌ها مستقیماً قابل رویت بوده، و بخشی دیگر از عوارض و پدیده‌ها مستقیماً قابل مشاهده نیستند و بصورت غیرمستقیم و با استفاده از روشهایی، قابل درک هستند.

چنانچه بخواهیم تمامی این اطلاعات و یا قسمتی از آنها را روی نقشه نمایش دهیم، نمی‌توانیم تمامی جزئیات مربوط به این اطلاعات را روی نقشه نمایش دهیم. زیرا ما محدود به یک ‌سری شروط و قیود در تهیه نقشه می‌باشیم که مهمترین آنها خوانا و گویا بودن نقشه است.
بنابراین باید تصمیم گرفت چه چیزی را لازم است نمایش دهیم و چه چیزی باید حذف شود.این انتخاب به عبارت ساده جنرالیزه نامیده می‌شود.