پاتولوژی (pathology) در اصل به معنای آسیب‌شناسی است و به مطالعه و شناسایی اختلالات عملی و تغییرات ساختاری بافت‌ها می‌پردازد‎ .‎
به ‌طور کلی آسیب‌شناسی یا پاتولوژی شاخه‌ای از علم پزشکی است که اثر بیماری‌ها و آسیب‌های فیزیکی بر بافت بدن را بررسی می‌کند.

پاتولوژیست کیست؟

پاتولوژیست فردی است که تغییرات مولکولی و ساختاری بافت بدن را با استفاده از ابزارهای آزمایشگاهی و روش‌های رنگ‌آمیزی بافت زیر میکروسکوپ مشاهده می‌کند.

پاتولوژیست‌ها متخصصان پزشکی هستند که به مطالعه علت و پیشرفت یک بیماری یا آسیب فرد بیمار کمک می‌کنند.

آنها معمولاً در یک تخصص فرعی خاص، متخصص هستند و اغلب به سایر پزشکان در تشخیص، پیش آگهی و درمان شرایط کمک می‌کنند.
این روش کمک بسیاری به تشخیص خوش‌خیمی توده‌های سلولی یا تعیین مرحله رشد آن‌ها می‌کند. این شاخه از علوم پزشکی را می‌توان بر اساس نوع نمونه، اندام درگیر و سیستم فیزیولوژیکی آسیب دیده به انواع مختلف تقسیم کرد.

برای مثال سیتولوژی آسیب‌های سلولی، هماتولوژی بیماری‌های بافت خون، رنال پاتولوژی آسیب‌های کلیه و اورال پاتولوژی آسیب‌های سیستم دهان و حلق را بررسی می‌کند.

بدیهی است در هنگام بروز یک بیماری، تغییراتی در بافت‌های مختلف بدن ایجاد می‌شود که در واقع مطالعه همین تغییرات مبنا و اساس پاتولوژی را تشکیل می‌دهد. لذا پاتولوژی علمی است که راجع به تغییرات مختلف بدن در هنگام بیماری بحث و گفتگو می‌نماید و با مراجعه به سایت ایزو ویزیت می‌توانید با بهترین متخصصان پاتولوژی در ارتباط باشید.
به چگونگی این تغییرات پاتوژنزیز ‎ (pathogenesis)‏می‌گویند که به دو گروه تشریحی و بالینی تقسیم می‌شود.‏‎‏پاتولوژی خون pdf

پاتولوژی ۴ جنبه مهم از یک بیماری را بررسی می‌کند که عبارتند از:‏

‏۱. اتیولوژی (علت شناسی)‏
‏۲. پاتوژنز (مکانیسم ایجاد)
‏۳. مرفولوژی (ریخت شناسی) ‏
۴. اهمیت بالینی

آزمایش آسیب‌شناسی (پاتولوژی) چگونه انجام می‌شود؟

درباره اینکه پاتولوژی یا آسیب‌شناسی چگونه انجام می‌شود باید گفت آزمایشات پاتولوژی طیف گسترده‌ای دارد و دارای مراحل متفاوتی است. مثلا در خصوص نمونه‌های بافتی گرفته شده از بدن، پزشک پاتولوژیست به ترتیب کارهای زیر را انجام می‌دهد؛

برای آزمایش بخش مورد نظر را از نمونه‌ی گرفته شده به پرسنل فنی می‌دهد تا بلوک‌گیری برای آن انجام شود.
سپس نیاز است تا از بلوک تهیه شده برش‌هایی تهیه شود تا رنگ آمیزی اختصاصی صورت گیرد.
بافتی که برای برش‌های میکروسکوپی پردازش می‌شود باید تثبیت شود، آب‌گیری شود و سپس ماده‌ای تزریق شود که بافت را جامد می‌کند، بنابراین بخش‌های بسیار نازکی از آن برش داده می‌شود تا زیر میکروسکوپ بررسی شوند.
نمونه‌های بافتی که برای بررسی میکروسکوپی لازم هستند ابتدا باید فیکس شوند. این بدان معنی است که تمام مواد شیمیایی سلولی که باعث تجزیه یا تحلیل بافت می‌شوند با فیکس شدن بافت متوقف می‌گردند. رایج‌ترین راه برای تثبیت بافت، قرار‌دادن آن در محلول شیمیایی به نام فرمالدئید است. هنگامی که فرمالدئید بافت را ثابت کرد، آب توسط مواد شیمیایی مانند الکل از بافت خارج می‌شود.
پس از حذف آب، به بافت مورد نظر پارافین یا پلاستیک تزریق می‌شود تا به اندازه کافی سفت شود تا بتوان برش‌های بسیار نازک را از آن تهیه کرد و لام‌های میکروسکوپی آماده نمود.
از برش‌های بلوک پارافینه برای دیگر تست‌های مولکولی بیمار استفاده می‌شود. در بسیاری از موارد تشخیص بیماری یا استیج بیماری با انجام همزمان چندین تست صورت می‌گیرد.

پاتولوژی خون pdf

جزوه کامل پاتولوژی خون

دانلود جزوه تدریس پاتولوژی خون جدید

انواع آسیب‌شناسی(پاتولوژی) چیست ؟

پاتولوژی یا آسیب‌شناسی را می‌توان به انواع عمومی، آناتومی یا تشریحی، بالینی، مولکولی، خون‌شناسی و میکروبیولوژی تقسیم کرد. متخصصان تمام این رشته‌ها نمونه‌های بافتی آسیب‌دیده یا مشکوک به آسیب را با روش‌های تقریبا مشابه بررسی می‌کنند.
اما سه گروه اصلی پاتولوژی عبارتند از:
•   آسیب‌شناسی تشریحی
•   آسیب‌شناسی بالینی
•   آسیب‌شناسی مولکولی

تخصص/ پاتولوژی بالینی چیست ؟

پاتولوژی بالینی علاوه بر بافت‌های سلولی، مایعات بدن (خون، لنف، مایع مغزی-نخاعی و ادرار) را به‌وسیله ابزارها و روش‌های شیمی، میکروبیولوژی پزشکی، میکروبیولوژی و مولکولی بررسی می‌کند. متخصصان این رشته تغییرات تعداد سلول‌های خونی، فاکتورهای انعقادی و تغییر الکترولیت‌‌های مایعات بدن را بررسی می‌کنند.

پاتولوژیست‌های بالینی در رشته‌های میکروبیولوژی، هماتولوژی یا بانک خون آموزش می‌بینند. اما اطلاعات آن‌ها به اندازه متخصصان هر یک از این رشته‌ها نیست.

لیست آزمایشات آسیب‌شناسی(پاتولوژی) چیست ؟

در این بخش متوجه شدیم معنی و انواع پاتولوژی چیست. اما با چه روش‌هایی می‌توان این تغییرات بافتی را بررسی کرد؟ آزمایشات پاتولوژی به دو بخش بررسی مایعات بدن و بافت‌ها (نرم و سخت) تقسیم می‌شود که روش آماده‌سازی نمونه و بررسی متفاوتی دارد. آنالیز خون، ادرار، مایع مغزی نخاعی و مایع آمونیتیک جنین ازجمله آزمایش‌های پاتولوژی بالینی هستند.

در ادامه این مطلب توضیح می‌دهیم آزمایش‌های متداول پاتولوژی یا آسیب‌شناسی چیست.

آزمایش خون پاتولوژی

در آزمایش خون پاتولوژی، خون را که بافت مایع بدن است و وظیفه حمل موادغذایی (گلوکز، کلسترول، اسیدهای چرب و آمینواسیدها)، فاکتورهای تنظیمی (هورمون‌ها و پروتئین‌های انعقادی) و گازهای تنفسی (اکسیژن و دی‌اکسید کربن) را بر عهده دارد. این بافت بستری برای انتقال سلول‌های ایمنی به بافت‌های آسیب‌دیده است و الکترولیت‌های آن در تنظیم فشار اسمزی بدن نقش دارند.

به همین دلیل در آزمایش بررسی غلظت تعداد سلول‌ها، نسبت سلول‌ها به مایع پلاسما، آنزیم‌ها و مولکول‌های متابولیک این بافت اطلاعات زیادی در مورد وضعیت سلامت بیمار در اختیار پزشکان قرار می‌دهد.پاتولوژی خون pdf

دانلود جزوه تدریس پاتولوژی خون جدید