روش شناسی دلفی

با سلام خدمت شما سروران گرامی در این مطلب فایل روش شناسی دلفی را به صورت word آماده کرده ایم امیدواریم که مورد استفاده تان قرار گیرد و مفید باشد.

مقدمه روش دلفی:

یکی از روش های کسب دانش گروهی مورد استفاده، تکنیک دلفی است (۱) که فرایندی است که دارای ساختار پیش بینی و کمک به تصمیم گیری در طی راندهای پیمایشی، جمع آوری اطلاعات و در نهایت، اجماع گروهی است (۲,۳) در حالی که اکثر پیمایش ها سعی در پاسخ به سؤال چه هست؟ دارند، دلفی به سؤال چه می تواند/ چه باید باشد؟ پاسخ می دهد(۴). با توجه به اینکه امروزه تکنیک دلفی در تحقیقات آینده پژوهی به شدت مورد توجه و استفاده قرار می گیرد، این مقاله، به تفصیل این تکنیک را از نظر تاریخچه، تعریف، انواع، اهداف و کاربردها، شرایط کاربرد، اجزای اصلی، فرایند، مزایا و محدودیت ها و پیشنهاداتی برای بکار گیری بهتر روش، شرح می دهد.

با توجه به اهمیت و کاربردهای مختلف، انواع گوناگونی از دلفی قابل تمیز است. حتی برخی، گروه های کانونی را نیز در زمره انواع دلفی تلقی می کنند یعنی بر این عقیده اند که میزگردها و جلسان طوفان فکری نیز، به نوعی، دلفی به حساب می آید اما به نظر این نظریات با دلفی هم خوانی ندارد.(روش شناسی دلفی)

روش شناسی دلفی

انواع دلفی

وودنبرگ انواع دلفی را به سه گروه تقسیم می کند:

دلفی سنتی – این نوع دلفی که همان روش استفاده شده توسط ابداع گنندگان آن است دو کاربرد دارد: پیش بینی و برآورد شاخص های نا شناخته. از این روش برای تعیین توافق صاحب نظران درباره پیش رفت های آینده در زمینه علم و فن آوری نیز استفاده می شود.

دلفی سیاسی – این نوع دلفی در پی رسیدن به توافق نیست، بلکه در پی رسیدن به مهم ترین دیدگاه های مخالف در زمینه یک موضوع سیاسی روز است. هدف اصلی این نوع دلفی دست یابی به طیف مواضع و دیدگاه های موجود در اجتماع است.

دلفی تصمیم گیری- این دلفی برای دست یابی به تصمیمات مشترک گروهی از افراد متفاوت در مورد مسئله خاص به کار می آید. معمولا موضوع تصمیم گیری پیچیده، چند بعدی و فرآیند ارتباط ساختاری یک گروه متخصص در حل صحیح و ریشه ای آن موثر است.

روش شناسی دلفی

اهداف دلفی

روش دلفی که در بسیاری از رشته‌های دانشگاهی رواج دارد، اولین بار در ایالات‌متحده و به‌منظور پیش‌بینی سناریوهای آینده طراحی شد. از این روش در جمع‌آوری نظرات درباره‌ی موضوعات خاص و یافتن توافق جمعی درباره‌ی موضوعات مورد اختلاف، استفاده می‌شود.

روش دلفی علاوه بر اینکه یک روش آینده‌پژوهی است، یکی از پرکاربردترین روش‌های تحقیق کیفی نیز محسوب می‌شود. در این روش هیئت‌ پنل‌هایی از متخصصان تشکیل می‌شود. مبنای این روش، جمع‌آوری نظرات و رسیدن به اجماع گروهی بین شرکت‌کنندگان در پنل است.

از آنجا که مشارکت‌کنندگان در موضوع مورد بحث، افرادی مطلع و خبره هستند، ایده‌هایی که در این روش جمع‌آوری می‌شوند بسیار سودمند خواهند بود. نتیجه اینکه روش دلفی مخصوصا در موضوعاتی که پژوهش اندکی بر روی آنها انجام شده یا مبهم و بحث برانگیزند، راهگشا خواهد بود. این مقاله شامل راهنمای گام‌به‌گام و عملی استفاده از روش دلفی در پژوهش است.

روش دلفی چیست

روش دلفی (به انگلیسی: Delphi method) یک روش یا تکنیک ارتباطی ساختمند است که در اصل به منظور پیش‌گویی سامانمند و تعاملی با تکیه برهم‌اندیشی خبرگان ابداع شده و توسعه پیدا کرده‌است.

این روش که در آینده‌پژوهی استفاده می‌شود عمدتاً اهدافی چون کشف ایده‌های نوآورانه و قابل اطمینان یا تهیه اطلاعاتی مناسب به منظور تصمیم‌گیری را دنبال می‌کند. روش دلفی فرایندی ساختار یافته برای جمع‌آوری و طبقه‌بندی دانش موجود در نزد گروهی از کارشناسان و خبرگان است که از طریق توزیع پرسشنامه‌هایی در بین این افراد و بازخورد کنترل شده پاسخ‌ها و نظرات دریافتی صورت می‌گیرد.

تکنیک دلفی برای «شناسایی» و «غربال» مهمترین شاخص‌های تصمیم‌گیری قابل استفاده است. بنابراین با وجود اینکه روش دلفی یک روش تصمیم‌گیری چندمعیاره نیست اما در بسیاری موارد قبل از بکارگیری تکنیک‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره از این تکنیک برای غربال شاخص‌ها یا رسیدن به یک توافق در زمینه اهمیت شاخص‌های تصمیم‌گیری استفاده می‌شود.

روش دلفی بر اساس رویکرد پژوهش جدلی یعنی: نظر یا تز (ایجاد عقیده یا نظر)، پادنظر یا آنتی تز (نظر و عقیدهٔ مخالف) و نهایتاً ساخت سنتز (توافق و اجماع جدید) شکل گرفته‌است که در پی فرایند ساخت نظریه تازه‌ای ایجاد می‌شود. به اعتقاد هلمر، دلفی ابزار ارتباطی سودمندی بین گروهی از خبرگان است که فرموله کردن آرای اعضاء گروه را آسان می‌کند.

ویسما (Wissema 1982) با تأکید بر اهمیت روش دلفی، از آن به عنوان روشی برای «یک کاوش تک متغیره» برای پیش‌بینی آیندهٔ فناوری‌ها یاد می‌کند. او می‌افزاید که روش دلفی با این هدف طراحی شده که بتواند مباحثات میان خبرگان را امکان‌پذیر کند، به‌طوری‌که از ورود تأثیر رفتارهای متقابل اجتماعی که معمولاً در مباحثات گروهی اتفاق می‌افتد و منجر به مانعی در برابر شکل یافتن عقاید و نظرات می‌شود، جلوگیری نماید.

بالدوین (Baldwin 1975) باور دارد که در شرایط نابسندگی دانش موجود در نزد تصمیم گیرندگان، آنان ناگزیر به تصمیم‌سازی با اتکاء به ادراکات مستقیم خود یا آرای خبرگان هستند.

روش شناسی دلفی

تارخچه روش دلفی

گسترش روش دلفی به‌دنبال رواج فعالیت‌های مرتبط با پیش‌بینی آیندهٔ فناوری‌ها که از سال ۱۹۴۴ میلادی آغاز شد، صورت گرفت. در این تاریخ و بنا به سفارش نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا، پروژه‌ای به نام RAND (بر گرفته از عبارت Research and Development) در شرکت هواپیماسازی داگلاس و با هدف پیش‌بینی فناوریهای آینده با کاربرد نظامی تعریف شد.

این پروژه به مطالعه در زمینه جنگ‌افزارهای بین قاره‌ای فرا سطحی پرداخت. در سال ۱۹۵۹ میلادی هلمر و رشر  دو تن از پژوهشگران پروژهٔ رند در مقاله‌ای با عنوان «نظریه فلسفی دانش در علوم نادقیق»، این نظر را مطرح کردند که در زمینهٔ‌هایی از دانش که در آن هنوز قوانین علمی توسعه نیافته‌ است، تکیه به آرای خبرگان مجاز می‌باشد.

حال مسئله این است که چگونه آرای این خبرگان مورد استفاده قرار گیرد و به ویژه اینکه چگونه با آمیختن دیدگاه‌های گروهی از خبرگان، بیانیه‌ای سودمند تدوین شود. از دیدگاه روش دلفی، قضاوت‌های انسانی بمثابه ورودی‌هایی مشروع و سودمند برای انجام پیش‌بینی‌ها می‌باشند.

گاهی متخصصان منفرد می‌توانند در معرض خطر یکجانبه نگری قرار گیرند ضمن اینکه گروه‌های خبره نیز می‌توانند زیر تأثیر گرایشهای رهبر گروه، از بازنگری ایده‌های پیشین اکراه داشته باشند. برای چیره شدن بر چنین نارسایی‌هایی، روش دلفی با مبانی نظری و دستورالعمل‌های روش مند در طول دهه‌های پنجاه و شصت میلادی در مؤسسهٔ رند (RAND) توسعه یافت.